Medisch-ethische kwesties op krakend ijs in coalitieakkoord
Het langverwachte coalitieakkoord is een feit. De VVD, D66, het CDA en de ChristenUnie hebben hun document gepresenteerd met plannen voor de nieuwe kabinetsperiode. ‘De medisch-ethische kwesties lijken vooral overgelaten te worden aan het progressieve en seculiere krachtenveld in de Tweede Kamer. Bepaald géén reden voor de NPV om gerust achterover te leunen’, aldus Diederik van Dijk, directeur van de NPV-Zorg voor het leven. Positief noemt hij de focus op het voorkomen van abortussen.
Zwangerschap, abortus en geboorte
In de paragraaf ‘Medisch-ethische vraagstukken’ komen diverse thema’s rondom het begin van het leven en het eind van het leven aan bod. Duidelijk wordt dat het nieuwe kabinet wil inzetten op het voorkomen van ongewenste zwangerschappen en (herhaaldelijke) abortussen. Dit door anticonceptie gratis te maken voor kwetsbare groepen, vrouwen in kwetsbare situaties seksuele voorlichting aan te bieden en meer inzicht te krijgen in de redenen van abortus. De wens om het aantal abortussen terug te dringen, is een goede start van deze paragraaf. Met de 30.000 abortussen die ieder jaar plaatsvinden draagt onze samenleving een grote schuld met zich.
Belangrijke andere zaken rondom abortus worden aan de Kamer overgelaten. Zo zijn er geen knopen doorgehakt rond belangrijke voorgestelde wetswijzigingen in de abortuswet, zoals de verstrekking van de abortuspil bij de huisarts en het afschaffen van de bedenktijd bij abortus. De laatste twee wetsvoorstellen kunnen helaas rekenen op een Kamermeerderheid en verlagen de stap naar abortus.
De NPV betreurt het dat het coalitieakkoord niets zegt over de 24-wekengrens, terwijl er alle reden is om op z’n minst de discussie over deze grens aan te gaan. Met de groeiende kennis over het ongeboren leven, is het hoog tijd om terug te komen op deze extreem hoge grens, waarmee wij uniek zijn binnen de Europese Unie.
Ook zal de NIPT en 20-wekenecho voor alle vrouwen zonder kosten beschikbaar komen. De NPV is kritisch op het alle zwangeren kosteloos aanbieden van prenataal onderzoek zonder diagnostische reden. Jaarlijks neemt het aantal zwangerschapsafbrekingen na prenatale diagnostiek toe, 1502 keer in 2020. Dit, maar ook de spanning die prenataal onderzoek met zich meebrengt en het beeld wat deze onderzoeken afgeven ten aanzien van mensen met een beperking, vormen een indringende keerzijde van prenataal onderzoek.
Waardig ouder worden en waardig sterven
Het nieuwe kabinet zal zich inzetten voor waardig ouder worden. De coalitie ‘Een tegen eenzaamheid’, waar ook de NPV bij betrokken is, wordt voortgezet. Daarnaast wordt de ontmoeting van jongeren en ouderen gestimuleerd en zal geïnvesteerd worden in het versterken van de palliatieve zorg. Ook wordt de deskundigheid van artsen in het handelen rondom het (zelfgekozen) levenseinde versterkt. Er wordt ingezet op het bevorderen van het tijdig spreken over de wensen rondom het levenseinde, zodat er ook passende zorg verleend kan worden in de laatste levensfase.
Ook rondom het thema levenseinde wordt opnieuw een belangrijke kwestie overgelaten aan de Kamer. Er is afgelopen jaren veel discussie geweest over de ‘voltooid-levenwet’. Een wet die de commissie Schnabel in 2016 al overbodig en onwenselijk noemde. De onwenselijkheid van deze wet werd temeer onderstreept door het onderzoek van Els van Wijngaarden, dat aantoonde dat de groep op wie de wet zich zou richten zeer klein is en geen gezonde groep is. Het is betreurenswaardig dat het kabinet rond deze kwestie niet zelf gekozen heeft om op de rem te trappen.
Embryowet
De Nederlandse embryowet beschrijft binnen welke grenzen onderzoek gedaan mag worden met embryo’s en geslachtscellen. Op dit moment is het verboden om embryo’s speciaal te kweken voor onderzoek. Wel mag er (na toestemming van de ouders) onderzoek gedaan worden met embryo’s die overgebleven zijn na IVF behandelingen. Deze embryo’s mogen niet langer dan 14 dagen in leven worden gehouden. In navolging op de aanbeveling uit de Evaluatie van de Embryowet zal de Gezondheidsraad om een advies gevraagd worden over de wenselijkheid deze grens te verschuiven naar 28 dagen. De NPV ziet embryo-onderzoek als een inbreuk op de beschermwaardigheid van het leven. Immers, na het onderzoek worden embryo’s vernietigd. Dat er gesproken wordt over een verdere opschuiving van de grens, zorgt voor een bittere nasmaak.
Ook komen er twee wetsvoorstellen die gaan over het embryo. D66 en VVD zullen een initiatiefwet voorbereiden over embryoselectie die mogelijk maakt om de geboorte te voorkomen van kinderen die niet zelf een erfelijke ziekte hebben, maar wel drager hiervan zijn. Dezelfde fracties zullen een wet voorbereiden die het mogelijk maakt om embryo’s voor onderzoeksdoeleinden te kweken. Beide wetten zorgen voor een verruiming van de huidige regels en staan op gespannen voet met de beschermwaardigheid van het embryo vanaf de conceptie.
bben….